Spawalnictwo to jeden z najbardziej wymagających, trudnych i ryzykownych zawodów. Spawacze na co dzień narażeni są na utratę zdrowia i życia, w tym uszkodzenie ciała i wzroku w wyniku odprysków metali i iskier, poparzenia czy porażenie prądem. W związku z tym, aby zminimalizować stopień niebezpieczeństwa, niezbędne jest stosowanie profesjonalnych akcesoriów i odzieży ochronnej dla spawaczy, co z resztą regulują obowiązuje w Polsce normy. Wobec tego, co mówią nam regulacje odnośnie stosowania odzieży dla spawaczy? Jakimi właściwościami powinna cechować się odzież do spawania? Jak skompletować prawidłowe ubranie trudnopalne dla spawaczy? Jakich elementów nie może zabraknąć w stroju spawacza?
Odzież ochronna dla spawaczy w świetle prawa
Wymagania odnośnie odzieży ochronnej dla spawaczy określa norma EN ISO 11611 „Odzież ochronna dla spawaczy i pracowników w zawodach pokrewnych”. Zgodnie z nią, odzież dla spawaczy musi zapewniać ochronę przed iskrami powstającymi podczas obróbki i szlifowania metali, rozpryskami kropel roztopionych metali, krótkotrwałym kontaktem z promieniowaniem cieplnym generowanym przez spawający łuk elektryczny, a także przed otwartym płomieniem. Prócz tego, ubranie trudnopalne dla spawaczy oraz inne środki ochrony indywidualnej muszą w tym przypadku niwelować, a przynajmniej minimalizować ryzyko porażenia prądem elektrycznym przy kontakcie z przewodami elektrycznymi pod napięciem do 100 V prądu stałego. Jednocześnie, jako, że prace z zakresu spawalnictwa odbywają się w różnych warunkach, specjalistyczny strój spawacza powinien zabezpieczać na wypadek uderzenia spadającymi przedmiotami, hałasem, zapyleniem oraz być dostosowany do aktualnych warunków atmosferycznych.
Odzież do spawania – właściwości
Z obowiązującej w Polsce normy EN ISO 11611 dotyczącej wymagań co do odzieży do spawania, jasno wynika, jakie powinny być jej właściwości. Najistotniejsza z pewnością jest odporność odzieży dla spawaczy na działanie promieniowania (norma ISO 6942), kropli roztopionych metali (ISO 9150) i płomienia (ISO 15025). Przy uwzględnieniu norm dotyczących ochrony przed promieniowaniem, roztopionymi metalami i płomieniem, odzież ochronną dla spawaczy dzieli się na dwie klasy oferowanej ochrony. Klasą I określa się strój spawacza, który zabezpiecza przed mniej ryzykownymi sytuacji wywoływanymi przez promieniowanie cieplne i stopione metale. Odzież dla spawaczy klasy I znajduje więc zastosowanie przy mniej niebezpiecznych metodach spawania, w tym ręcznych technikach z niewielką ilością rozprysków i kropli, m.in. przy lutowaniu, spawaniu punktowym, spawaniu gazowym. Odzież ochronna dla spawaczy zaliczana do klasy II, to natomiast profesjonalne akcesoria i ubrania trudnopalne dla spawaczy wykonujących swoją pracę w trudniejszych i bardziej niebezpiecznych warunkach przy dużej ilości rozprysków. Taki strój spawacza obowiązuje więc przy spawaniu m.in. metodami cięcia plazmą, cięcia tlenkiem, natryskiwania cieplnego.
Ubranie trudnopalne dla spawaczy
W ofercie odzieży ochronnej dla spawaczy zgodnej z wymaganiami obowiązujących norm, znaleźć można: spodnie, bluzy, kurtki, kombinezony oraz fartuchy spawalnicze. Wszystkie one muszą być wykonane z materiałów trudnopalnych lub niepalnych i skonstruowane w taki sposób, by niemożliwym było przedostawanie się odprysków metali i iskier pod odzież wierzchnią. Poza tym, strój spawacza musi być uzupełniony o niezbędne akcesoria zapewniające ochronę oczu, twarzy, szyi i dłoni.
Strój spawacza – akcesoria służące ochronie oczu, twarzy, szyi i dłoni
Zewnętrzna odzież ochronna dla spawaczy to absolutna podstawa w spawalnictwie. Nie możemy jednak zapominać, że równie ważne są profesjonalne akcesoria służące ochronie oczu, twarzy, szyi i dłoni. Jeśli chodzi o głowę, zdecydowanie najlepiej zabezpieczają ją specjalistyczne przyłbice spawalnicze. Na dłoniach spawacza, w czasie prac spawalniczych powinny natomiast znajdować się zapewniające wysoką ochronę przed promieniowaniem, iskrami, kroplami roztopionych metali i płomieniem trudnopalne/niepalne rękawice.