Abp Marek Jędraszewski: kim jest duchowny?

Abp Marek Jędraszewski: droga duchownego

Droga duchowna abp. Marka Jędraszewskiego rozpoczęła się od narodzin w Poznaniu 24 lipca 1949 roku. Jego powołanie do życia w Kościele katolickim zaowocowało wieloletnią posługą, która znacząco wpłynęła na krajobraz polskiego duchowieństwa. Jest on postacią głęboko osadzoną w strukturach kościelnych, cieszącą się tytułem profesora nauk teologicznych, co podkreśla jego akademickie i teologiczne przygotowanie do pełnienia wysokich funkcji w Kościele. Jego dewiza biskupia „Scire Christum” („Znać Chrystusa”) stanowi wyraz fundamentalnego celu jego posługi – zgłębiania i głoszenia nauki Chrystusa. Ta duchowa ścieżka doprowadziła go do objęcia najważniejszych stanowisk, kształtując jego rolę jako ważnego głosu w polskim Episkopacie.

Poznań, Łódź, Kraków: kariera w Kościele

Kariera kościelna abp. Marka Jędraszewskiego to historia stopniowego awansu i podejmowania coraz ważniejszych obowiązków w hierarchii Kościoła rzymskokatolickiego. Jego posługa rozpoczęła się w rodzinnym Poznaniu, gdzie pełnił funkcję biskupa pomocniczego w latach 1997–2012. Następnie, w 2012 roku, objął arcybiskupstwo metropolitalne w Łodzi, sprawując tę funkcję przez pięć lat. Od 2017 roku abp Jędraszewski jest arcybiskupem metropolitą krakowskim, co czyni go jednym z najważniejszych hierarchów w polskim Kościele. Jego praca jako wikariusza w parafii św. Marcina w Odolanowie w latach 1973–1975 stanowiła początkowy etap jego praktycznej posługi duszpasterskiej, zanim przeszedł do wyższych szczebli zarządzania i nauczania.

Działalność w Episkopacie Polski

Abp Marek Jędraszewski odegrał znaczącą rolę w Konferencji Episkopatu Polski, pełniąc w niej ważne funkcje przez wiele lat. W latach 2014–2024 sprawował urząd zastępcy przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski, co świadczy o jego silnej pozycji i zaufaniu, jakim darzyli go inni biskupi. Ponadto, jego zaangażowanie w gremia Episkopatu obejmowało członkostwo w Radzie Stałej, przewodniczenie Radzie Naukowej oraz aktywność w Komisji Wychowania Katolickiego. W 2018 roku wszedł w skład Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i KEP, a w 2020 roku został wybrany na jej współprzewodniczącego, co podkreśla jego rolę w dialogu między Kościołem a państwem. W 2019 roku abp Jędraszewski został również delegatem ds. Rycerzy Jana Pawła II, kontynuując w ten sposób promowanie dziedzictwa papieża Polaka.

Poglądy i kontrowersje abp. Marka Jędraszewskiego

Postać abp. Marka Jędraszewskiego budzi liczne emocje i dyskusje, głównie ze względu na jego wyraziste poglądy i publiczne wypowiedzi, które często wykraczają poza tradycyjny dyskurs teologiczny. Jego opinie na tematy społeczne i polityczne nierzadko stają się przedmiotem debat publicznych, wywołując zarówno poparcie, jak i ostrą krytykę. Styl jego wypowiedzi, a także podejmowane przez niego decyzje, stały się podstawą do analiz i ocen ze strony różnych środowisk, zarówno kościelnych, jak i świeckich.

Wypowiedzi o „tęczowej zarazie” i inne kontrowersje

Wypowiedzi abp. Marka Jędraszewskiego wielokrotnie wywoływały kontrowersje i były przedmiotem szerokiej dyskusji. Szczególnie głośne echo odbiła jego homilia z okazji 75. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego w 2019 roku, podczas której użył sformułowania „tęczowa zaraza” w odniesieniu do „ideologii LGBT”. Słowa te spotkały się z ostrą krytyką ze strony organizacji broniących praw osób LGBT oraz wielu komentatorów życia publicznego, którzy uznali je za obraźliwe i dyskryminujące. Z drugiej strony, część środowisk konserwatywnych i religijnych wyraziła poparcie dla jego stanowiska. Wcześniej, w artykule opublikowanym w „Łódzkich Studiach Teologicznych” w 2017 roku, przywołał kronikę Kpinomira, co również było interpretowane jako forma ironicznego komentarza do pewnych zjawisk społecznych. Abp Jędraszewski wielokrotnie wypowiadał się również przeciwko zapłodnieniu in vitro oraz protestom po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego w sprawie aborcji, konsekwentnie prezentując konserwatywne stanowisko w sprawach etycznych i moralnych. Te publiczne wypowiedzi często prowadziły do ostrzejszych ocen jego osoby i nauczania.

Spory i opinie na temat stylu rządzenia

Styl rządzenia abp. Marka Jędraszewskiego był przedmiotem analiz i ocen, które wywoływały spory i różne opinie. Dziennikarz „Tygodnika Powszechnego”, Edward Augustyn, ocenił jego styl jako „zamknięty” i „autorytarny”, sugerując, że wymagał „czystek personalnych” i charakteryzował się „fatalną komunikacją”. Według Augustyna, abp Jędraszewski „bardzo łatwo zrażał się do ludzi”, a w jego decyzjach można było dostrzec „urazy, ambicje, małostkowość”. Tego typu oceny podkreślają trudności w relacjach interpersonalnych i procesach decyzyjnych w archidiecezji krakowskiej pod jego przewodnictwem. Krytycy zarzucali mu również zabetonowanie się w Krakowie i umacnianie własnej władzy oraz wpływów, sugerując, że w jego rękach „wszystko może zrobić”. Podkreślano, że jego styl rządzenia często budził niepokój i prowadził do konfliktów, a jego decyzje bywały postrzegane jako nieprzejrzyste lub niechętne do dialogu.

Rezygnacja i przyszłość metropolity krakowskiego

Kwestia przyszłości arcybiskupa Marka Jędraszewskiego nabrała nowego wymiaru w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego i złożeniem rezygnacji z urzędu metropolity krakowskiego. Decyzja ta otworzyła proces wyboru jego następcy, co jest standardową procedurą w Kościele katolickim po osiągnięciu przez hierarchę wieku 75 lat. Jednakże, decyzja papieża Franciszka o prośbie o dalsze pełnienie posługi do czasu mianowania następcy wprowadziła pewną niepewność co do ostatecznych ram czasowych tej zmiany.

Abp Jędraszewski: pozostanie na urzędzie mimo rezygnacji

W czerwcu 2024 roku abp Marek Jędraszewski złożył rezygnację z urzędu metropolity krakowskiego, zgodnie z przepisami prawa kanonicznego, które nakazują duchownym w wieku 75 lat przedstawienie swojej rezygnacji papieżowi. Jednakże, wbrew oczekiwaniom niektórych obserwatorów, papież Franciszek poprosił go o dalsze pełnienie posługi do momentu wyznaczenia jego następcy. Oznacza to, że abp Jędraszewski pozostaje na urzędzie metropolity krakowskiego, choć jego czas na tym stanowisku jest ograniczony. Ta decyzja Watykanu sugeruje, że proces wyboru nowego metropolity może potrwać dłużej lub że Stolica Apostolska zdecydowała się na takie rozwiązanie z innych, nieujawnionych powodów, dając abp. Jędraszewskiemu czas na uporządkowanie spraw archidiecezji i płynne przekazanie obowiązków.

Wybór następcy i dalsze kroki Watykanu

Decyzja o pozostaniu abp. Marka Jędraszewskiego na urzędzie metropolity krakowskiego mimo złożonej rezygnacji otwiera drogę do procesu wyboru jego następcy, który będzie prowadzony przez Watykan. Proces ten zazwyczaj obejmuje konsultacje z biskupami, duchowieństwem oraz analizę różnych kandydatów. Wybór następcy jest kluczowym krokiem dla przyszłości archidiecezji krakowskiej i będzie miał wpływ na kierunek jej rozwoju duchowego i duszpasterskiego. Dalsze kroki Watykanu będą polegały na dokładnej analizie kandydatów, a następnie na nominacji nowego metropolity, co nastąpi po uzyskaniu zgody papieża Franciszka. Jest to złożony proces, który wymaga czasu i rozważenia wielu czynników, aby zapewnić odpowiednie przywództwo dla jednej z najważniejszych diecezji w Polsce.

Nagrody i odznaczenia abp. Marka Jędraszewskiego

W trakcie swojej długoletniej kariery duchownej i publicznej, abp Marek Jędraszewski został uhonorowany szeregiem prestiżowych nagród i odznaczeń, które stanowią świadectwo jego zasług i uznania dla jego działalności. Te wyróżnienia podkreślają jego rolę nie tylko jako duchownego, ale również jako osoby zaangażowanej w życie społeczne i narodowe.

Abp Marek Jędraszewski został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski w 2023 roku, co jest jednym z najwyższych odznaczeń państwowych w Polsce, przyznawanym za wybitne zasługi dla Rzeczypospolitej Polskiej. Wcześniej, w 2018 roku, otrzymał Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości, upamiętniający stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Jego działalność została również doceniona przez środowiska związane z pracą organiczną i pielęgnowaniem polskiej tożsamości, czego dowodem jest przyznanie mu statuetki Złotego Hipolita i tytułu Wybitnej Osobistości Pracy Organicznej w 2015 roku. Te nagrody i odznaczenia świadczą o uznaniu dla jego wkładu w różne obszary życia publicznego i społecznego.