Janina Rzepka: pionierka podhalańskiego bacostwa
Kim jest Janina Rzepka? Historia pierwszej kobiety bacy
Janina Rzepka to postać, która na stałe zapisała się w historii polskiego pasterstwa i kultury góralskiej. Jest ona uznawana za pierwszą kobietę w Polsce, która zdobyła oficjalne uprawnienia bacy, zdając wymagający egzamin w 2013 roku. Jej pasterska działalność trwa od ponad dwóch dekad, a jej historia jest dowodem na przełamywanie stereotypów w tradycyjnym, męskim środowisku góralskim. Określana mianem „bacy w spódnicy” czy „kobiety bacy”, Janina Rzepka swoją determinacją i pasją udowodniła, że płeć nie stanowi bariery w podtrzymywaniu starodawnych tradycji. Jej droga do zdobycia „papieru” uprawniającego do wykonywania zawodu bacy była pełna wyzwań, ale dzięki niezłomności i ogromnej wiedzy stała się symbolem siły i determinacji kobiet w Polsce.
Mąż Janiny Rzepki – Kazimierz Furczoń i rodzinne dziedzictwo
Sukcesy Janiny Rzepki są nierozerwalnie związane z jej mężem, Kazimierzem Furczoniem, który był doświadczonym bacą i jej pierwszym mentorem. To w jego osobie Janina znalazła wsparcie i inspirację do podążania ścieżką tradycyjnego pasterstwa. Rodzina Rzepków od pokoleń związana jest z bacowaniem, co stanowiło fundament dla rozwoju pasterskich umiejętności Janiny. Kazimierz Furczoń przekazał jej nie tylko tajniki produkcji serów, ale także głębokie poszanowanie dla góralskiego dziedzictwa i życia w zgodzie z naturą. Po jego śmierci, syn Andrzej Rzepka, znany jako Jędrek, z sukcesem kontynuuje rodzinne dziedzictwo, tworząc spójną wizję przyszłości bacostwa w rodzinie.
Tradycja oscypkowa w bacówce Rzepków
Proces produkcji oscypka: od owcy do stołu
Produkcja tradycyjnego oscypka to skomplikowany proces, który wymaga precyzji, doświadczenia i cierpliwości. Rozpoczyna się od dojenia owiec, które odbywa się zazwyczaj dwa razy dziennie. Następnie świeże mleko owcze jest podgrzewane, a do jego koagulacji dodaje się podpuszczkę. Powstałą masę serową należy dokładnie zbić i odcisnąć z nadmiaru serwatki. Kluczowym etapem jest formowanie oscypków w specjalnych, drewnianych foremkach, które nadają im charakterystyczny kształt i wzór. Po formowaniu sery są zanurzane w gorącej solance, a następnie poddawane wędzeniu, co nadaje im unikalny aromat i smak. Ten starodawny proces, kultywowany przez pokolenia, jest sercem podhalańskiej tradycji kulinarnej.
Bacówka Janiny i Andrzeja Rzepków: miejsce pełne pasji
Bacówka rodziny Rzepków, położona w malowniczych Brzegach koło Zakopanego, przy trasie z Wierch Połanińca do Bukowiny Tatrzańskiej, jest miejscem, gdzie pasja do tradycji przeplata się z codzienną pracą. To tutaj można na własne oczy zobaczyć, jak powstają autentyczne góralskie sery, takie jak oscypek, bundz czy żentyca. Rodzina Rzepków posiada imponujące stado około 500 owiec, które stanowią podstawę ich produkcji. Wizyta w bacówce to nie tylko okazja do zakupu świeżych, tradycyjnych produktów, ale także możliwość zanurzenia się w autentycznym góralskim klimacie i poznania historii rodziny, która z oddaniem pielęgnuje swoje dziedzictwo. Jest to również dom dla pensjonatu „U Janocka” (lub „U Jancoka”), który stanowi dodatkową atrakcję dla turystów.
Janina Rzepka jako symbol kultury i regionu
Rola Janiny Rzepki w zachowaniu góralskiej tradycji
Janina Rzepka jest niekwestionowaną ikoną kultury Podhala, której działalność wykracza poza ramy tradycyjnego bacostwa. Jako pierwsza kobieta baca, przełamuje utrwalone stereotypy i udowadnia, że tradycyjne rzemiosło może być wykonywane z równym powodzeniem przez kobiety. Jej zaangażowanie w zachowanie góralskiej tradycji jest widoczne w każdym aspekcie jej pracy – od starannego wypasu owiec po rzemieślniczą produkcję serów. Jej historia jest szeroko opisywana w mediach, a nawet japońska telewizja dwukrotnie gościła w jej bacówce, co świadczy o globalnym zainteresowaniu jej unikalnym dziedzictwem. Janina Rzepka stała się żywym dowodem na to, że tradycja może być pielęgnowana z pasją i innowacyjnością.
Współpraca z juhasami i kolegami po fachu
Mimo początkowego sceptycyzmu niektórych góralskich społeczności wobec kobiety na stanowisku bacy, Janina Rzepka zyskała powszechne uznanie i szacunek. Jej profesjonalizm i umiejętności sprawiły, że szybko nawiązała dobrą współpracę z juhasami i innymi bacami. Koledzy po fachu docenili jej wiedzę i zaangażowanie, a górale z regionu traktują ją jako ważną postać w utrzymaniu pasterskiej spuścizny Podhala. Jej obecność w męskim świecie bacostwa nie tylko ułatwiła innym kobietom drogę do tradycyjnych zawodów, ale także wzbogaciła lokalną kulturę o nowe perspektywy.
Edukacja i turystyka: jak rodzina Rzepków promuje Podhale?
Warsztaty z Janiną Rzepką: nauka o pasterstwie i serach
Rodzina Rzepków aktywnie angażuje się w edukację i promocję kultury Podhala, organizując warsztaty, które cieszą się ogromnym zainteresowaniem turystów i mieszkańców regionu. Janina Rzepka osobiście dzieli się swoją bogatą wiedzą na temat pasterstwa, tradycyjnej produkcji serów i życia góralskiego. Uczestnicy warsztatów mają niepowtarzalną okazję dowiedzieć się o całym procesie wytwarzania oscypka, od wypasu owiec po finalny produkt. To doskonała forma przekazania dziedzictwa młodszym pokoleniom i edukowania odwiedzających Podhale o jego unikalnych tradycjach.
Produkty regionalne z bacówki Rzepków
Bacówka rodziny Rzepków to nie tylko miejsce produkcji tradycyjnych serów. To także skarbnica lokalnych przysmaków i rękodzieła, które stanowią doskonałą pamiątkę z Podhala. Oprócz wybornych oscypków, bundzu i żentycy, można tu zakupić również aromatyczne miody z lokalnych pasiek, domowe przetwory owocowe i warzywne, a także ciepłe, ręcznie robione skarpety z owczej wełny. Te autentyczne produkty pozwalają zabrać ze sobą kawałek góralskiej tradycji do domu i wspierają lokalnych producentów, przyczyniając się do rozwoju regionu.
Dodaj komentarz